به گزارش شمال نیوز، عماد افروغ در گفتگو با خبر فوری با اشاره به شکاف های بالقوه و بالفعل جامعه اظهار داشت: ایران به دلیل بافت قومی و نابرابری های منطقه ای و فقدان مقوله ای به نام آمایش سرزمین یا توسعه متوازن همه جانبه کشور، دچار قطبی شدگی تصنعی شده است که البته تلاش می شود به اقتصاد و فرهنگ و اجتماع نیز تسری یابد.

این جامعه شناس یادآور شد: بخشی از شکاف ها به شکاف های طبقاتی بر می گردد که ریشه آن در فقدان آمایش سرزمین است.

افروغ تصریح کرد: در شرایط عادی و طبیعی هیچ توجهی به محرومیت زدایی، آمایش سرزمین و قابلیت ها و فعلیت های فضای جغرافیایی در عمل نمی شود. اما در ظاهر و در حرف محرومیت زدایی و محرومیت ستیزی سکه رایج است.

*مادامی که فقر کارکرد مثبت دارد نمی‌توان آن را ریشه کن کرد

وی در ارتباط با کارکردهای سیاسی فقر، به مقاله ای از هربرت گنس در مورد کارکردهای فقر اشاره کرد و گفت: وی معتقد است تا زمانی که فقر برای عده ای کار کرد مثبت دارد نمی توان آن را ریشه کن کرد. در تاملی که بر صحبت های نامزدهای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران داشتم متوجه شدم که فقر علاوه بر 13کارکرد هربرت گنس یک کارکرد دیگر هم در ایران دارد و آن کارکرد انتخاباتی است و هر کس شعار پرملات تری با آب و تاب و رنگ و روغن بیشتری درباره فقر ستیزی می دهد به آن اهمیت بیشتری داده می شود و البته فقط در انتخابات.

این جامعه شناس برجسته تصریح کرد: آنچه که اتفاق می افتد و آنچه شعار داده می شود، هیچ سنخیت و تناسبی با محرومیت زدایی در عمل ندارد. سال 61 در عملیات بیت المقدس حضور داشتم و سال 90 برای مناسبتی وارد خوزستان شدم مشاهده کردم متاسفانه و تقریبا هیچ فرقی نکرده است. برایم این سوال طرح شد که چرا به عمران این منطقه توجه نشده است؟

*مسئولان زیر چه چتر امنیتی می توانند گوش شنوا نداشته باشند

این‌نماینده پیشین مجلس افزود: الگوی توسعه اقتصادی ما بعد از جنگ، کماکان قدرت مانور داشته است. اما به نقدها توجه نشده است. سوال دیگر و مهم تر این است که چرا به این نقدها توجه نمی شود و زیر چه چتری از امنیت و خیال آسوده عمل می کنند که خیلی راحت می توانند گوش شنوا نداشته باشند.

وی یادآور شد: از زمان الگوی توسعه دوره پهلوی که منتج به انقلاب شد ما باید شاهد شورش های مختلف می بودیم که در نهایت با انقلاب و شورشی عظیم به نام انقلاب روبرو شدیم. هرگاه الگوی نوسازی در ایران به کار گرفته شده ما شاهد شورش های شهری بوده ایم. بعد از جنگ چه الگویی اتخاذ شد و ما شاهد چه واکنش هایی بوده‌ایم؟ این الگو یک مدل توسعه از بالا است که به قابلیت ها، توانمندی ها و آمایش سرزمین توجهی ندارد.

این جامعه شناس با بیان اینکه «مدل توسعه ایران یک مدل مرکز پیرامونی متکی بر اقتصاد نفتی با بی توجهی به قابلیت‌های استان ها و سکونت گاه های مختلف در کشور است»، گفت: همان تمرکز گرایی در مدیریت اقتصادی در نگاه و عمل فرهنگی هم وجود دارد. چند سال پیش آمار مشارکت استانی تمام انتخاباتی که در کشور انجام شده بود را مورد بررسی قرار دادم. یکی از شاخص های به اصطلاح بحران مشروعیت همین نرخ مشارکت انتخاباتی است. در برخی انتخابات، میزان مشارکت استان های سنی نشین از تهران بالاتر بود. پس چرا گفته می شود این استان ها مساله خیز تر به لحاظ شاخص بحران مشروعیت هستند؟

*شیوه مدیریت در ایران به گونه ای است که برخی از اقشار اجتماعی احساس طرد شدگی دارند

افروغ با اشاره به مقوله طرد اجتماعی اظهار داشت: شیوه برنامه ریزی و مدیریت در ایران به گونه ای است که احتمال احساس طرد شدگی برای برخی از اقشار وجود دارد. برای مثال به لحاظ قانونی هیچ منع قانونی برای به کار نگرفتن قومیت یا اهل تسنن وجود ندارد. ما فقط یک قید داریم که رئیس جمهور باید شیعه باشد. یعنی وزرا می توانند مسلمان غیر شیعه نیز باشند.

این استاد دانشگاه با اشاره به احساس طرد شدگی و نه واقعیت طرد شدگی، در برخی استان ها این پرسش را مطرح کرد که برای مثال چرا نباید اعراب ایرانی خوزستان مدیریت هایی در سطح استانداری و فرمانداری و شهرداری داشته باشند؟ در حالی که هیچ منع قانونی نیز وجود ندارد. اگر این قشر از جامعه در اعطای مسئولیت ها هرچه بیشتر به مشارکت گرفته شوند، اعتراض کمتری از خود نشان می دهند. این فقدان مشارکت مدیریتی، هیچ نسبتی با انقلاب و قانون اساسی ندارد.

این جامعه شناس با بیان اینکه «منافع عده ای در سیاست زدگی و امنیت زدگی است» گفت: این فضا نه تنها در نحوه اداره سیاسی کشور بلکه در حوزه مدیریت فرهنگی کشور نیز مشهود است. مدیریت سیاست زده با سیاست زدایی برنامه ریزی شده همراه می شود که حتی خود را در محصولات فرهنگی نیز نشان می دهد تا مردم از مسائل و نیازهای واقعی دور شوند و حساسیت سیاسی نداشته باشند. اما تا زمانی می توان سیاست زدایی را دنبال کرد که توده ها واکنش نشان ندهند و واقعیت نمایان نشود. در واقع خواسته های واقعی در قالب شورش و آشوب خود را نشان می دهد و ...

*بالاخره باید فرصتی برای شایسته ها وجود داشته باشد

این جامعه شناس تاکید کرد: بالاخره باید فرصتی برای شایسته ها وجود داشته باشد. نه اینکه تازه فرصت در اختیار کسانی قرار بگیرد که می خواهند برای خود شایستگی دست و پا کنند. نظام سهمیه ای جاری ناقض عدالت و ایجاد فرصت های نابرابر است. اتخاذ این سیاست ها قابل قبول نیست.

افروغ با اشاره به اتفاقات خوزستان در سال 96 و 98 یادآور شد: در آن زمان عده ای پیش بینی کرده بودند که این سیاست ها به معنای باز کردن این شکاف هاست و امیدواریم شاهد تغییر سیاستگذاری و نوع رفتار با مردم باشیم. تا موقعی که نگاه بالا به پایین حاکم است همین آش و همین کاسه است.

وی بیان داشت: سند نویسان در بهترین حالت یک سند نظری بدون توجه به زمان و مکان و بر اساس منافع شخصی خود تنظیم می کنند. در حالی که باید سند ها در تعامل با مردم تدوین شوند.

افروغ به عنوان مثالی درباره سیاست زدگی سیاست زدایانه یادآور شد: زمانی که در شورای پروانه نمایش بودم اکثر فیلم های لوده به راحتی مجوز دریافت می کردند اما فیلم های سیاسی و جدی با سانسور مواجه می شد. این، یعنی مردم رشد نکنند.

فیلترینگ مطلق اینترنت بی فایده است

وی راهکار فیلترینگ مطلق اینترنت را بی فایده توصیف کرد و گفت: چنین راهکاری در مورد ابعاد سیاسی و اجتماعی و اقتصادی مناسب نیست. باید کاری کنند که مردم استقبال کمتری از شبکه های ماهواره ای و اینترنتی داشته باشند. اما به دلیل اینکه رسانه ملی به درستی واقعیات جامعه را بازتاب نمی دهد، معلوم است که به سمت شبکه های اجتماعی سوق می یابند.

این جامعه شناس خاطرنشان کرد: اگر واقعیتی بازتاب داده نشود رسانه های دیگر و ناسازگار با منافع و مصالح ملی ما به صورت اغراق آمیز بازتاب می دهند. بهتر است ما جرات کنیم و خودمان عهده دار شویم. زمانی رسانه ملی، واقعیت سوریه را پوشش نمی داد. بعدها تازه فهمیدیم چه اتفاقاتی در سوریه رخ داده است.

افروغ بیان داشت: ما می خواهیم مردم نسبت به مسائل اصلی و خواسته های واقعی خود حساس باشند. زیرا اگر از این حساسیت ها دور شوند جامعه رشد یافته ای نخواهیم داشت.